Publikacje


Posiadanie przez dane społeczeństwo rozbudowanej domeny publicznej jest miarą jego swoistej infrastruktury demokratyczności. August Friedrich von Hayek (1899-1992), uznawany za głównego ideologa neoliberalizmu, rozróżniał gospodarkę pojmowaną jako organizacja, w której ludzie postępują planowo, by osiągać wyznaczone cele, oraz system rynkowy, będący porządkiem spontanicznym, nie pozwalającym realizować celów stojących wyżej w hierarchii przed mniej ważnymi. Wszelka ingerencja […]

Prywatyzacja demokracji


Tradycyjnie poglądy komunistyczne czy socjalistyczne, także w powstających od XVI wieku utopijnych wizjach społeczeństwa komunistycznego, stanowiły krytykę pieniądza, prywatnej własności, wyzysku, bogactwa, niesprawiedliwości społecznej, poniżenia ludzkiej godności czy dyktatorskiej władzy. Jednak współcześnie socjalizm i komunizm nie łączą się z, będącymi formą protestu intelektualnego i społecznego, ideami i koncepcjami społecznymi osiemnasto- […]

Komunizm jako protest


I.1 Widmem wywołanym przez wszechobecność konsumpcji w społeczeństwie późno-kapitalistycznym, w kapitalizmie doby alterglobalizmu, nie jest widmo rewolucji i komunizmu, lecz raczej widmo zniewolenia i ubezwłasnowolnienia homo sapiens spontaniczną instrumentalizacją własnego ciała i własnego życia w pogoni za realizacją misji konsumenta. Oczywiście prawdziwy konsument jest nienasycony i żądny nowych wrażeń, a […]

Konsumpcja: Między terroryzmem a znawstwem



My, Polacy, my, polska lewica, mamy wobec Paryża trochę nieczyste sumienie… Nie przez rok 1968. Chodzi mi raczej o okrzyk Brunona Jasieńskiego „Palę Paryż!”. Z tą świadomością zatytułowałem swoje wystąpienie1: trzy razy Paryż. Paryż po raz pierwszy Najważniejsze jest to, że Paryż roku 1968, Paryż w maju 1968 roku to: […]

Trzy razy Paryż


Kolejne przypływy antysemityzmu, szczególnej formy społecznej dyskryminacji, wskazują na aktualność kwestii żydowskiej. Problem żydowski jest w istocie problemem antyżydowskim, czerpiącym swe źródło z antysemityzmu, a nie z samego fakcie realnego istnienia Żydów i ich konkretnych zachowań społecznych. Zarówno dla Marksa jak i Sartre’a kwestia żydowska jest kwestią społeczną, bowiem w […]

W kwestii żydowskiej: Marks i Sartre


Tytułowe zawołanie świadomie nawiązuje do pierwszych zdań Manifestu Partii Komunistycznej Karola Marksa i Fryderyka Engelsa, które warto przytoczyć gwoli przypomnienia jako punkt odniesienia dla opisu pewnego fragmentu sytuacji ideologicznej i politycznej w naszym pięknym kraju ojczystym. Tym bardziej że przy tej okazji warto odnotować ukazanie się nowego wydania Manifestu…, który […]

Widmo komunizmu krąży po Polsce



I1 Sformułowane w tytule pytanie jest prostym paradoksem mającym zwrócić uwagę na co najmniej dwoistość występowania utopii w tradycji europejskiej i poddać w wątpliwość oczywistą wydawałoby się tożsamość utopii z sobą samą. Czymże jest bowiem utopia w naszym spraktycyzowanym świecie? Niczym innym jak zaprzeczeniem realizmu, skuteczności, szans na realizację, zdrowego […]

Czy utopia jest utopią?


„Kapitalizm ludowy” – upowszechnianie własności prywatnej Nie wdając się w niuanse historycznej genezy doktryny i pojęcia „kapitalizm ludowy”, abstrahując od różnych treści społeczno-ekonomicznych, kryjących się za tym pojęciem we współczesnych sporach ideowo-politycznych, dla potrzeb niniejszego studium przyjmuję najprostsze rozumienie. „Kapitalizm ludowy” – rzadko głoszony jako całościowy program, częściej – jako […]

Kapitalizm ludowy w Polsce – studium przypadków


Dzień po dniu, tydzień po tygodniu, media z zadziwiającą regularnością informują o kolejnych aferach korupcyjnych z udziałem polityków i urzędników wszystkich szczebli władzy w naszym kraju. Wiedza społeczeństwa o nadużyciach rozlicznych przedstawicieli władzy od posłów, senatorów, ministrów poczynając na radnych samorządów terytorialnych, starostach, prezydentach, burmistrzach, wójtach i całej armii urzędników […]

Polityka jako biznes



Potoczny obserwator naszego życia politycznego bez trudu zauważy, że swoistym znakiem rozpoznawczym publicznego dyskursu politycznego toczącego się w Polsce po 1989 roku, stał się charakterystyczny termin scena polityczna. Zarówno politycy rozmaitych orientacji, jak i publicyści w swoich wypowiedziach, relacjach, analizach, komentarzach i prognozach nie mogą się obyć bez nieustannego używania […]

Polityka jako spektakl


Klasycy filozofii marksistowskiej nie zajmowali się specjalnie zagadnieniem wzajemnego związku sprzeczności logicznej i dialektycznej, czy też stosunkiem logiki formalnej do dialektyki. Ów logiczno-metodologiczny problem występuje jednak w ich konkretnych historycznych analizach (u Marksa — zwłaszcza w analizach historii kapitalizmu oraz pojęć ją streszczających, u Engelsa — w próbach dialektycznego uogólnienia […]

Sprzeczności logiczne a sprzeczności dialektyczne


Po prawie trzydziestu latach od momentu wznowienia w Polsce Ludowej wraca dziś „Stefana Żeromskiego tragedia pomyłek” — Juliana Bruna-Bronowicza. Wraca — ale czy i jak będzie żyła? Bo gdy po raz pierwszy ukazała się w międzywojniu po przewrocie majowym — zdawała się przede wszystkim demaskacją intelektualnego, politycznego i ideowego statusu […]

Inteligenci stanu peryferyjnego