Historia


3
Marks o religii Wstępne przedstawienie stosunku Marksa do religii należy rozpocząć od przywołania, cieszącej się równie wielką sławą jak hasło „Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!” jego słynnej frazy „religia jest opium ludu”1. Marks użył tej formuły zaledwie jeden raz i to w tekście, w którym nader skromne rozważania o religii […]

Opiumologia stosowana


Tradycyjnie literatura sowietologiczna i szeroko pojęta publicystyka, poza nielicznymi wyjątkami, przypisuje Karolowi Marksowi (1818-1883) autorstwo komunistycznej utopii. Z poglądem tym łączy się przekonanie o mniej lub bardziej rygorystycznym wcielaniu w życie tej wizji w poszczególnych krajach lub całych blokach krajów zwanych współcześnie „socjalistycznymi” czy „komunistycznymi”. W istocie Marks, chociaż z […]

Marksa krytyka komunizmu


Dość powszechne w wielu kręgach społecznych jest przekonanie o Hitlerze jako ekonomicznym geniuszu, który zwłaszcza w pierwszym okresie jego rządów poprzez budowę autostrad przyczynił się do zlikwidowania ponadsześciomilionowego bezrobocia i rozwoju Niemiec. Apologeci Hitlera nie chcą widzieć nieuchronnych kosztów jego „genialnej polityki”, za którą zapłaciła ludzkość w czasie II wojny […]

Autostrady Hitlera



W lutym 1848 roku w Londynie po raz pierwszy został wydrukowany Manifest Partii Komunistycznej jako program Związku Komunistów, autorstwa Karola Marksa i Fryderyka Engelsa. W Paryżu, w Bibliotece Narodowej i na Sorbonie, odbyła się w maju 1998 roku międzynarodowa konferencja poświęcona 150. rocznicy Manifestu, zorganizowana pod auspicjami ponad dwudziestu francuskich […]

Sto pięćdziesiąt lat później


4
Niemieccy konfidenci i prowokatorzy z dużymi sukcesami pe­netrowali również obóz lewicy polskiej, zwłaszcza o orientacji komu­nistycznej, zadając mu wiele ciężkich strat. Polska Partia Robotnicza (PPR) była bardzo aktywna w podziemiu. Działała jednak wyraźnie na uboczu. Wbrew temu, co nachalnie usiłowała wmawiać propaganda w okresie PRL i tzw. partyjni historycy, PPR […]

Jacek Wilanowski – O śmierci Nowotki i Mołojców – Akcje ...


W artykule pt. „Pośrednictwo jako forma reprezentacji politycznej” („Myśl Marksistowska” nr 5/89) rozpatrywałem zjawisko, które odzwierciedla rodzenie się bonapartystycznej formy rządów. Natomiast w tym artykule ograniczę swe zadanie do próby ukazania, na czym polega klasowość bonapartyzmu jako dyktatury wojskowo-biurokratycznej, racjonalizowanej mitem wielkiej jednostki oraz mitycznym ujęciem roli armii i biurokracji […]

Klasowy kontekst bonapartyzmu



W swej książce „Teoria materializmu historycznego”1 próbowałem nie tylko powtórzyć to, co powiedziano już wcześniej, ale też, z jednej strony, sformułować w nieco inny sposób to samo, z drugiej zaś – uściślić i rozwinąć założenia teorii materializmu historycznego, głębiej rozpracować jego problemy. Jak wiadomo, Engels na krótko przed swoją śmiercią […]

Nikołaj I. Bucharin – O ujęciu problemów teorii materializmu historycznego


Badania prowadzone nad ewolucją metody N. I. Bucharina winny być obiektywne i historyczne. Problematyka jest bardzo złożona, przy czym złożoność tę pogłębia fakt, że Bucharin był przede wszystkim ekonomistą. Ekonomiczny charakter miała jego pierwsza publikacja, zaś ostatnią opublikowaną za jego życia pracą był cykl artykułów na łamach gazety „Izwiestia” zatytułowany […]

Igor Narski – O ewolucji metodologicznych poglądów Bucharina


1. KONIECZNOŚĆ ZNIESIENIA KAPITALIZMU Problematyka socjalizmu zarysowana w przedwojennej twórczości Oskara Langego jest uwikłana przede wszystkim w jego teoretyczną krytykę kapitalizmu. Obejmuje ona refleksję nad ekonomicznymi i politycznymi procesami, które w ramach kapitalizmu prowadzą do zdobycia władzy politycznej przez klasę robotniczą i zorganizowania planowej gospodarki socjalistycznej. O. Lange wyróżnia dwa […]

Koncepcja socjalizmu w poglądach Oskara Langego z lat trzydziestych




Po prawie trzydziestu latach od momentu wznowienia w Polsce Ludowej wraca dziś „Stefana Żeromskiego tragedia pomyłek” — Juliana Bruna-Bronowicza. Wraca — ale czy i jak będzie żyła? Bo gdy po raz pierwszy ukazała się w międzywojniu po przewrocie majowym — zdawała się przede wszystkim demaskacją intelektualnego, politycznego i ideowego statusu […]

Inteligenci stanu peryferyjnego


Kształtowanie się marksizmu jako nurtu teoretycznego wiązało się nie tylko z nowym spojrzeniem na świat i ujęciem rzeczywistości, z odkryciem praw rządzących rozwojem przyrody, myślenia i życia społecznego. Proces kształtowania się teorii marksizmu wymagał także dostosowania dotychczasowego, tradycyjnego aparatu kategorialnego do tego nowego sposobu postrzegania świata. W miarę bowiem odchodzenia […]

Kategoria „społeczeństwo obywatelskie” i jej przezwyciężenie w myśli K. Marksa